Archive for category: Makaleler

İzaha davet müessesesi, verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitlerle ilgili olarak aynı merciler tarafından mükelleflerden açıklama talep edilmesi olup, bu müessese, yapılan değerlendirmeler sonucunda vergi ziyaına sebebiyet vermediği anlaşılan mükelleflerin konuyla ilgili vergi incelemesine veya takdire sevk edilmesini önlemekte, vergi ziyaına sebebiyet verildiği durumlarda ise belirli şartlar dahilinde indirimli ceza uygulanmak suretiyle mükellefleri daha ağır müeyyidelerden korumaktadır.”

Yapılan düzenleme ile idare ve mükelleler arasındaki uyuşmazlıkların azaltılması, idarenin zamanını daha etkin ve verimli alanlara hasretmesi, olayların gerçek mahiyetinin tespit edilmesine mükelleflerce daha çok katkıda bulunulması ve bu sayede vergiye gönüllü uyumun artırılması amaçlanmaktadır. 01 Eylül 2017 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan 482 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği ile İzaha davet müessesesinin kapsamı, şekli, ön tespitin niteliği, izaha daveti yapacak ve yapılan izahı değerlendirecek idari birilmer, davet yapılacaklar, yapılan izahta kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ait diğer usul ve esaslar belirlenmiştir.

İzaha davet müessesesi Gelir İdaresi Başkanlığı veya Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde kurulacak “İzah Değerlendirme Komisyonu” tarafından yapılacak ön tespitler ile ilgili olarak “izaha davet yazısı”nda belirtilen konular için uygulanacaktır.

Komisyonlar kendisine intikal ettirilen bilgi, bulgu veya verilerden hareketle verginin ziyaa uğramış olabileceğine ilişkin, maddede belirtilen ön tespiti yapacak, izaha davet yazısını, tebliğ edilmek üzere, haklarında ön tespit yapılanlara gönderecek, kendisine yapılacak izahları değerlendirip sonuçlandıracaktır. 482 Sayılı VUK Genel Tebliği’nde 16 farklı konu izaha davet kapsamına alınmıştır. Bu konular aşağıdaki gibidir.

Haklarında yapılan ön tespite ilişkin vergi ziyaına neden olunmadığı yönünde mükellefçe izahta bulunulması üzerine, mükellefin izahının komisyonca yeterli bulunması ve beyanname verilmesini veya vergi beyanının tamamlanmasını gerektirir bir durumun olmadığının değerlendirilmesi halinde, mükellef hakkında söz konusu tespitle ilgili olarak vergi incelemesine ve takdir komisyonuna sevk işlemi yapılmayacaktır.

Ancak mükellef tarafından yapılan izahın komisyonca yeterli bulunmaması ve beyanname verilmesini gerektiren bir durumun bulunduğunun değerlendirilmesi halinde bu durum mükellefe bildirilecektir. Bu bildirim üzerine, izahın yapıldığı tarihten itibaren 15 günlük süre sona ermeden mükellef tarafından; hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi, ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı yasa ile belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranındaki izah zammıyla ödenmesi şartlarıyla vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilecektir.

İzaha davet kapsamında verilen beyanname üzerine tahakkuk eden vergiler ile izah zammının mükelleflerce maddede öngörülen 15 günlük süre içerisinde ödenmemesi durumunda %20 oranında kesilmiş olan indirimli ceza, %50 oranı esas alınarak ikmal edilerek izah zammının gecikme faizine dönüştürülmesi işlemi yapılacaktır.

İzaha davet müessesesinde %20 oranında kesilen vergi ziyaı cezasına ilişkin ihbarnamelerin tebliği üzerine tarhiyat sonrası uzlaşma başvurusunda bulunulabilecektir.

Kaynak : Resmi Gazete – TÜRMOB

Trafik kazaları ile hava kirliliğine neden olan 20 yaş ve üzeri araçların trafikten çekilmesini öngören, model yılı 1997 veya daha eski olan taşıtlara ait vergilerinin silinmesine ilişkin usul ve esasların açıklandığı 48 Seri Numaralı Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği 27 Temmuz 2017 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Tebliğ hükmüne göre, model yılı 1997 veya daha eski tarihli olan motorlu taşıtlarını, 31 Aralık 2018 tarihine kadar kayıt ve tescillerinin silinmesi ve hurdaya çıkarılması suretiyle il özel idarelerine veya büyükşehir belediyelerine bedelsiz olarak teslim eden ya da Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerinden herhangi birine teslim eden gerçek ve tüzel kişiler adına, hurdaya çıkarılan taşıta ilişkin olarak 31 Aralık 2018 tarihine kadar tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan motorlu taşıtlar vergisi ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve 31 Aralık 2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları terkin edilecektir.

Keza model yılı 2005 ve daha eski olan taşıtlardan mevcut olmadığı trafik tescil kuruluşu tarafından tespit edilen veya trafik kazası, yanma, tahrip olma ve benzeri nedenlerle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş taşıtlar için motorlu taşıtlar vergi asıllarının 1/4’ünün ödenmesi şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden de vazgeçilmektedir. Ancak trafik tescil kayıtları silinen motorlu taşıtların daha sonra bulunması veya varlığının tespiti halinde, borçlarının silindiği tarih itibariyle trafik tescil kaydı yapilacaktır. Bu durumda terkin edilen vergi ve diğer amme alacakları ayrıca bir işleme gerek olmaksızın bulundukları veya tespit edildikleri yılın Ocak ayında Motorlu Taşıtlar Vergisi adıyla tahakkuk etmiş sayılacak ve Ocak ayının son günü vade tarihi kabul edilerek takip ve tahsil edilecektir.

Mezkur tebliğ uyarınca gerçeğe aykırı bildirimde bulunmak suretiyle bu imkandan yararlananlar, bu fiilleri başkaca bir suç teşkil etmediği takdirde Türk Ceza Kanunu’nun 206’ncı maddesi gereğince, il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğünce bu madde hükmüne göre teslim alınan taşıtları, taşıt vasfını kaybettirecek şekilde kullanılamaz hale getirmeyenler ile bu hususa ilişkin gerekli tedbirleri almayanlar, anılan kanunun 257’nci maddesi gereğince cezalandırılacaktır.

Buna göre;

1) İlgili trafik sicilinde model yılı 1997 veya daha eski olan ve 197 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (I) sayılı tarifesinde yer alan; otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri ile motosikletler, aynı Kanunun 6 ncı maddesinin (II) sayılı tarifesinde yer alan; minibüs, panel van, motorlu karavan, otobüs ve benzerleriyle kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtları adlarına kayıt ve tescilli bulunan,

2) Madde kapsamında yer alan taşıtlarını bu maddenin yürürlük tarihinden önce noter satış senediyle veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alan ancak, ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan mükelleflerden, 31/12/2018 tarihine kadar, adlarına kayıt ve tescil ettiren,

3) İlgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescilli; model yılı 2005 veya daha eski taşıtı olup, bu taşıtı 27/05/2017 tarihi itibarıyla mevcut olmayan veya herhangi bir nedenle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş bulunan,

gerçek ve tüzel kişiler ile bunların mirası reddetmemiş mirasçıları uygulamadan yararlanabileceklerdir. Fakat adlarına kayıt ve tescilli taşıtları üzerinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tatbik edilmiş hacizler dışında, üçüncü şahıslar tarafından konulmuş bulunan mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhleri kaldırılmadıkça madde hükmünden yararlanamayacaklardır.

Anılan kanunun Geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen ve motorlu taşıtlarını noter satış senediyle veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alıp ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan gerçek ve tüzel kişilerin, madde hükmünden yararlanabilmeleri için 31/12/2018 tarihine kadar bu madde kapsamındaki taşıtları adlarına kayıt ve tescil ettirmeleri gerekmektedir. Bu durumda olup da 31/12/2018 tarihine kadar taşıtları adlarına kayıt ve tescil ettirmeyen mükellefler madde hükmünden yararlanamayacaklardır.

Kaynak : Resmi Gazete

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70.maddesinde yazılı olan bina, arazi, motorlu taşıtlar ile mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak tanımlanmıştır. İçinde bulunduğumuz Mart ayı Basit Usule Tabi olan gelir vergisi mükellefi dışındaki gelir vergisi mükelleflerinin yıllık beyan dönemidir. Bu nedenle Gelir Vergisi içerisinde gayrimenkul sermaye iradı gelirleri büyük önem taşımaktadır. Buna göre mükellefler tarafından bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedelleri o yılda elde edilmiş gelir kabul edilmektedir.

Gayrimenkul sermaye iradının vergilendirilmesinde bazı özellikli durumlar söz konusudur. Örneğin: 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin olup topluca 2016 yılında kira tahsilatı söz konusu olduğunda 2016 yılının geliri olarak dikkate alınmalıdır. Fakat gelecek yıllara ait olup peşin tahsil edilen kira bedelleri, ilgili yılın geliri olarak kabul edilerek ilgili yıllarda beyan edilmelidir. Örneğin: 2017, 2018, 2019 ve 2020 takvim yılları kira gelirleri topluca 2016 takvim yılında tahsil edildiği taktirde her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilmelidir.

Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan mükelleflerden;

* Bir takvim yılı içinde elde ettiği mesken kira geliri, 3.800 TL istisna tutarını aşanlar,

* İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırını olan 30.000 Türk Lirasını aşanlar,

* Beyanname verme sınırı olan 30.000 Türk Lirasının aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi tevkifatına tabi kira gelirleri ile mesken kira gelirinin gelir vergisinden istisna edilen tutarı aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır.

* Bir takvim yılı içinde elde ettiği, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları toplamı 1.580 Türk Lirasını aşanlar,

Ücret, Kira, Menkul Sermaye İradı ile Diğer Kazanç ve İratlara ilişkin beyanname verecek olan mükellefler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan “Hazır Beyan Sistemi” (https://intvd.gib.gov.tr/hazirbeyan) marifetiyle beyannamelerini gönderebileceklerdir. Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan mükellefler, diledikleri taktirde “Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi 1001B“ formu ile de beyannamelerini ikametlerinin bağlı olduğu vergi dairesine elden verebileceklerdir.

Gayrimenkul Sermaye İradı geliri elde eden mükelleflerin 27 Mart 2017 tarihine kadar gelirlerini bağlı bulundukları vergi dairelerine beyan etmek, Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksit halinde anılan vergiyi ödeme yükümlülükleri bulunmaktadır. Fakat bunun iki istisnası vardır. Bunlar:

1-  Ölüm,

2 – Ülkenin terk edilmesi.

Ülkeyi terk edenler, yurt dışına çıkma tarihinden önceki 15 gün içinde beyanname vermek zorundadırlar. Ölüm halinde ise beyanname ölüm tarihinden itibaren dört ay içinde mirasçılar tarafından verilmelidir.

Van ilimizde meydana gelen depremler sonrası ilan olunan mücbir sebep hali hala devam ettiğinden gayrimenkul sermaye geliri elde eden mükelleflerin, Maliye Bakanlığı tarafından tayin olunacak süreye kadar beyannamelerini verebilecekleri tabiidir. Buna rağmen dileyen mükellefler beyannamelerini mücbir sebep hali sona ermeden de verebileceklerdir.

“Alman Paylı Ortaklıklar Kanunu” esas alınıp Anonim ve Limited Şirketler için zorunlu kılınan 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) “Toplantı başkanlığı ve iç yönerge” başlıklı 419/2 maddesinde, “İç Yönerge”lerin işleyişinin nasıl olacağı belirtilmiştir. Esas amacıyla aile ve/veya az ortaklı anonim şirketlerinde temsilcisi katılımı olmaksızın yapılacak genel kurul toplantılarında, olası kötü niyet veya usulsüzlükleri önleme amacı güdülerek yasaya konan iç yönerge uygulaması, Alman Paylı Ortaklıklar Kanunu’na göre şirketler için ihtiyari bir uygulama olup, tescil ve ilan zorunluluğu bulunmadığı halde 6102 sayılı yasaya göre Anonim ve Limited Şirketler için zorunlu kılındığı gibi tescil ve ilana da tabi tutulmuştur. Şirketler, bazen bünyelerinde ihtiyari veya herhangi bir yasadan kaynaklanan zorunluluk nedeniyle alanında uzman kişilere ihtiyaç duymakta ve çoğu kez de şirket ortağı olmaksızın dışarıdan atanan kişilerin sınırsız yetki sahibi olmasını arzu etmediklerinden, sınırlı yetki verme durumları ile karşı karşıya bulunmaktadırlar. Bu açıdan bakıldığında sınırlı atanacak müdür konumundaki kişilerin yetki sınırlarının tayini, iç yönergelerle tespit edilmektedir.

6102 sayılı yasanın “Yönetimin Devri” başlıklı 367/1 maddesine göre; ” Yönetim kurulu, TTK 367 anlamında düzenleyeceği bir iç yönergeye göre, yönetimi, kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçüncü kişiye devretmeye yetkilidir.” denilirken, “Yönetim Kurulnun Sınırlı Yetkili Ticari Vekil/Tacir Yardımcıları Tayin Etmesi” başlıklı 371/7. maddesinde ise; ” Yönetim kurulu, TTK’nun 367 nci maddesine göre bir iç yönerge hazırlayıp tescil ve ilan ettirmek suretiyle, iç yönergede görev ve yetkilerini belirlediği temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilir. Bu şekilde yetkilendirilen ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları da ticaret siciline tescil ve ilan ettirilir.” denilmektedir. Bu açıdan bakıldığında 6102 sayılı yasaya göre iki türlü iç yönerge bulunmaktadır. Bunlar;

1) Şirketlerde Sınırlı Yetkiye İlişkin İç Yönerge

2) Genel Kurulun Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında İç Yönerge’dir.

Şirketleri her hususta münferiden veya müştereken temsil edeceklerin yetkileri Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu, Limited Şirketlerde ise Genel Kurul Kararı ile alınabilmektedir. Temsile ait konular veya parasal açıdan yapılacak sınırlama ile atanacak yetkililer bakımından yasanın 419/2. maddesine uygun olarak “yetki sınırının belirlenmiş olduğu” bir iç yönergenin hazırlanarak,  Anonim şirketlerde yönetim kurulu, limited şirketlerde ise temsile yetkili müdürler kurulu kararı ile tescil ve ilan işleminden sonra veya eş zamanlı olarak atama yapılabilmektedir.

            Özellikle ana sözleşme hazırlanması aşamasında esas sözleşmeye iç yönerge uygulanacağı hususunda hüküm konulması yararlı olacaktır. Her ne kadar bu işlem, sonradan esas sözleşme tadili ile mümkün ise de firma sahiplerine tescil ve ilan açısından ek masraf doğurmaktadır. Bu bakımdan esas sözleşmesinde iç yönerge bakımından hüküm bulunan Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu, Limited Şirketlerde -sınırsız- temsile yetkili müdürler Müdürler Kurulu Kararı ile sınırlı yetki çerçevesini belirleyen bir iç yönerge kabul edilerek tescil ve ilan edilmelidir. İç yönergeyle belirlenen sınırlı yetkilere atanacak kişilerin Ad-Soyad ve T.C.Kimlik Numaraları, iç yönergenin tarih ve sayısına atıf yapılmak suretiyle alınacak Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu, Limited Şirketlerde Genel Kurul Kararı ile belirlenmektedir.

            426 seri numaralı Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği ile 01/01/2016 tarihinden itibaren uygulama zorunluluğu getirilen Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları kullanma mecburiyeti, 466 seri numaralı VUK Genel Tebliği ile parasal hadler dikkate alınarak yeniden belirlenmiştir. Parasal hadlerde 2014 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı esas alınmıştır.

Buna göre;

2014 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı:                                                                     – 150 Bin TL’den az olan mükellefler için, 1/1/2017 tarihinden,                                                                      – 150 Bin TL ile 500 Bin TL arasında olan mükellefler için, 1/10/2016 tarihinden,                          – 500 Bin TL ile 1 milyon TL arasında olan mükellefler için, 1/7/2016 tarihinden,                             – 1 milyon TL’yi aşan mükellefler için, 1/4/2016 tarihinden,
itibaren Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanma mecburiyeti başlayacaktır.

Ancak dileyen mükelleflerin yukarıda belirtilen tarihlerden önceki bir tarihte Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları alarak kullanabilmelerine imkan tanınmıştır.

Bilgisayar Bağlantılı Ödeme Kaydedici Cihazları” kullanan mükellefler için Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanma mecburiyetinin başlama tarihi; bu tür cihazların, aynı veya şube şeklindeki işyerlerinde çok sayıda kullanılıyor olmaları, birbirleri ile olduğu kadar değişik çevre birimleri ile de entegre olacak şekilde kullanılmaları, farklı teknik özelliklere sahip olmaları gibi nedenlerle ve bu cihazların kullanıldığı işyerlerinin Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz sistemine en uygun şekilde entegrasyonunu sağlamak amacıyla, yukarıda yer verilen yıllık satış ve gayri safi iş hasılatı tutarlarına bağlı olmaksızın, 1/1/2017 olarak belirlenmiştir.

Sözü edilen tebliğ ile mükelleflerin mevcut ödeme kaydedici cihazlarını bu bölümdeki bentlerde belirtilen tarihleri geçmemek üzere mali hafızaları doluncaya kadar kullanabilmelerine imkan tanınmıştır. Yeni Nesil Ödeme Kaydedici cihaz alarak kullanmaya başlamalarını takiben işletmelerinde mevcut eski ödeme kaydedici cihazlarını Bakanlıkça yayımlanan Genel Tebliğlerde Cihazı hurdaya ayrılan mükellefler, Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları almak suretiyle yükümlülüklerini yerine getirebileceklerdir.

01/01/2015-31/12/2015 tarihleri arasında işe başlayan/başlayacak mükelleflerin Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanım mecburiyeti 1/1/2017 tarihinden itibaren başlayacak olup dileyen mükellefler bu tarihten önce de Bakanlıkça onaylanmış Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları alarak kullanabileceklerdir.

466 seri numaralı VUK Genel Tebliği ile 01/01/2016 tarihinden sonra işe başlayacak mükelleflerin Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları kullanma mecburiyeti işe başlama tarihinden itibaren normal yörelerde 30 gün, kalkınmada öncelikli yörelerde ise 60 gün olarak belirlenmiştir.

Akaryakıt pompalarına bağlanan ödeme kaydedici cihazları kullanmak zorunda olan mükellefler bakımından Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları kullanma mecburiyeti, Gelir İdaresi Başkanlığı’nca konuya ilişkin hazırlanacak teknik kılavuz ve mesajlaşma protokolü dokümanlarının hazırlanarak ilan edilmesi ve zorunluluk başlangıç tarihlerinin Bakanlıkça belirlenmesini müteakip belirtilen tarihlerden itibaren başlayacaktır.

Kaynakça: 466 seri numaralı VUK Genel Tebliği