BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ

​“Bireysel emeklilik sistemi (BES), kişilerin çalıştıkları dönemdeki hayat standartlarını emeklilik dönemlerinde de devam ettirmeleri için bugünden düzenli birikim yapma imkanı sağlayan, devlet katkısıyla desteklenmiş bir tasarruf ve yatırım sistemidir.” Bir başka deyişle kişinin, kazancının bir miktarını banka veya bu tür bir kuruluşa ödeyerek ileride emekli olabilmesini düzenleyen sistem olarak tanımlanabilmektedir.

​6740 sayılı Kanun’la Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemi Kanunu’na eklenen 2. ek madde ile; Türk vatandaşları ile Türk vatandaşlığından çıkma izni almış olmakla birlikte Türkiye’de çalışmakta olanlardan bir hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren yanında çalışanlar ile kamu idarelerinde çalışanlardan 01.01.2017 tarihi itibariyle kırk beş yaşını doldurmamış olanların bu tarihten itibaren işverenlerinin bir bireysel emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına zorunlu olarak dâhil edilmesi öngörülmüştür. Ancak hizmet akdine bağlı olarak çalışmamakla birlikte huzur hakkı elde edenlerden bordroya dahil edilerek vergilendirilenler bu uygulamanın dışında tutulmuşlardır. Buna göre hali hazırda;

Çalışan sayısı 1.000 ve üzerinde olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.01.2017 tarihinden itibaren,

1. a) Çalışan sayısı 250 – 999 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki cetvellerde yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarında çalışanlar 01.04.2017 tarihinden itibaren,
2. b) Çalışan sayısı 100 – 249 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.07.2017 tarihinden itibaren,
3. c) Çalışan sayısı 50-99 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile mahalli idareler ve kamu iktisadi teşebbüslerinde çalışanlar 01.01.2018 tarihinden itibaren,
   d) Çalışan sayısı 10-49 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.07.2018 tarihinden itibaren,
4. e) Çalışan sayısı 5-9 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.01.2019 tarihinden itibaren,

işverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine otomatik olarak dahil edileceklerdir.
Çalışan sayısının belirlenmesinde, birden fazla işyeri olan işverenler için bütün işyerlerindeki çalışanların toplamı göz önünde bulundurulacaktır.

Hal böyle iken çalışanların bu tarihten önce bireysel emeklilik sigortası yaptırmış olmaları, getirilen sisteme dahil edilmelerine engel değildir. Mezkur yasaya göre bu durumdakiler BES sistemine otomatik olarak dahil edileceklerdir. Bu çalışanlar için iki seçenek söz konusu olacaktır. Ya sisteme otomatik dahil edilen aydan sonra zorunlu BES’ten çıkılabilir veya önceki BES sistemi ile birlikte otomatik dahil edilen BES sistemine birlikte devam edilerek her iki emeklilik planı için devletten ayrı ayrı % 25 katkı alınabilecektir. Mevcut BES’in iptali tercih edildiği taktirde hem sistemde kalış süresi hem de devletin verdiği teşviklerden mahrum kalınması söz konusu olacaktır.

Yukarıda izah edilen takvime göre sisteme zorunlu olarak dahil edilen işverenler öncelikle, otomatik katılım için emeklilik planı düzenleme konusunda yetkilendirilmiş en az bir emeklilik şirketi ile emeklilik sözleşmesi imzalamak zorundadırlar. BES sistemi ile ilgili olarak Hazine Müsteşarlığı on sekiz emeklilik şirketini yetkilendirmiştir. Sistemin işleyişi ise işverenler tarafından çalışanların ücretlerinden yapılan BES kesintilerinin emeklilik şirketlerine aktarılması şeklinde olacaktır. Keza işverenler, katkı paylarının yönlendirileceği fonlara ilişkin olarak çalışanların “faiz içeren” veya “faiz içermeyen” şeklindeki tercihlerini de almak, tercihte bulunmayanlar adına tercihte bulunmak, çalışan bilgilerini şirkete göndermek ve çalışanın sözleşmesi ile ilgili olabilecek taleplerini de emeklilik şirketine iletmekle de yükümlü bulunmaktadırlar. İşverenlerin birden fazla emeklilik şirketiyle de anlaşma yapmaları mümkündür.