YENİ T.T.K.’NA GÖRE TİCARİ BELGELERDE BULUNMASI ZORUNLU HUSUSLAR

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 230. maddesine göre faturada en az aşağıdaki bilgilerin bulunması zorunlu kılınmıştır. Bunlar;

1. a) Faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası,
2. b) Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
3. c) Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,
4. d) Malın veya işin nev’i, miktarı, fiyatı ve tutarı,
5. e) Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası,

Vergi Usul Kanunu’ndaki bu tanımlamaya karşılık 3100 sayılı “Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanmaları Hakkındaki Kanun”un 2.maddesi hükmüne göre yazar kasa fişleri de fatura yerine geçmektedir.

Hal böyle iken 01 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile ticari işlemlere konu evrakların usul ve esasları ile şekil şartları yeniden belirlenmiştir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 39/2.maddesine göre; “…Tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi de gösterilir” düzenlemesi yer almaktadır. Keza mezkur kanunun yürürlük maddesinin 5. fıkrasında “39. maddenin ikinci fıkrasının ikinci, üçüncü ve dördüncü cümleleri 01.01.2014 tarihinde yürürlüğe girer” şeklinde hüküm yer almaktadır.

Mezkur yasada tacir, “bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişi” olarak tanımlanmış ve Ticari İşletme olarak “esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan işletme” olarak ifade edilmiştir. Esnaf işletmesi ile ticari işletme arasındaki sınırı belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna bırakılmış olup, 18/06/2007 tarihli ve 2007/12362 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereği;

Vergi Usul Kanunu’nun 177. maddesinin,
a) 1 ve 3 numaralı bentlerinde yazılı parasal limitlerin yarısını,

1. b) 2 numaralı bendinde yazılı parasal limitlerin tamamını,
   aşmayanlar esnaf ve sanatkar sayılmaktadır.

Bu hükümlere göre işletme defteri tutanlar hariç olmak üzere, esnaf işletmesi sayılmayanlar Türk Ticaret Kanunu hükme gereğince tacir olarak nitelendirilmektedir.

Yapılan kanuni düzenleme neticesine göre 01 Ocak 2014 tarihinden itibaren ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı fatura, gider pusulası, irsaliye, bilet, dekont, tahsilât ve tediye makbuzları, v.b. belgelerde;

1. a) Ticaret Unvanı
2. b) Sermayesi
3. c) Şirketin/İşletmenin Merkezi varsa Şube adresleri
4. d) Vergi Dairesi vergi Numarası
5. e) Ticaret Sicili Adresi ve Numarası (ticaret sicil müdürlüklerince kendilerine MERSİS numarası verilen tacirler, ticaret sicili numarası yerine bu numarayı, verilmeyenler ise ticaret sicili numaralarını)
6. f) Bağlı Olduğu Oda Kayıt/Üye No
7. g) Varsa İnternet Sitesi Adresi (Bağımsız Denetime tabi tutulan şirketlerde)
8. h) İletişim bilgileri Telefon ve Faks bilgileri
9. g) e-posta adresi

bilgilerinin yer alması zorunlu kılınmıştır.

Bağımsız denetime tabi olan şirketlerde bunlara ek olarak yönetim ve temsil bilgilerinin de yer alması gerekmektedir. Ayrıca 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 21. maddesi hükmü dikkate alınarak, “Bu faturayı alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.” cümlesi faturanın şekil şartlarına dahil edilmelidir.

01 Ocak 2014 tarihinden önce bastırılmakla birlikte yukarıda belirtilen ticari belgelerden henüz kullanılmayıp 2014 ve müteakip yıllarda kullanılacak olanların üzerine bu bilgilerin etiket yapıştırmak veya kaşe kullanmak suretiyle kullanılması mümkün olabilecektir. Yazarkasa fişleri fatura hükmünde sayıldığından, 01 Ocak 2014 tarihinden itibaren Ödeme Kaydedici Cihazlarda da yeni Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre bu bilgilerin yer alması sağlanmalıdır.

Aynı şekilde e-fatura, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere haiz olduğundan, 01.01.2014 tarihinden itibaren e-fatura kullanacak firmaların kullanacağı e-faturalarda da söz konusu bilgilerin yer alması zorunludur.

En önemlisi ise 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 51/2’nci maddesi gereğince, bu bilgilerin yer almadığı belgeleri düzenleyenlere idari para cezası uygulanacak olmasıdır. Bu tutar 2014 yılı için 2.240 TL olarak belirlenmiş olup, her yıl yeniden değerleme oranında artırılacaktır.

Ticari belgeleri kullanmak durumundaki mükelleflerin mağduriyet yaşamamaları bakımından gerekli önlemleri almaları menfaatlerine olacaktır.