BİNEK OTOMOBİLLERİNDE KDV

İnsan taşımak amacıyla üretilen araçlardan şoför dahil (8+1 dahil) araçlar binek otomobilleri olarak tespit edilmiştir. Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda (ÖTV) araçların Karayolları Trafik Kanunu’ndaki sınıflandırmadan farklı olarak tanımlanması, ÖTV ve Katma Değer Vergisi (KDV) yönünden farklı uygulamalara neden olmaktadır. Sedan ve station vagon tipi binek otomobiller ile jeepler, kapalı kasalı 4×4 arazi taşıtları ve yarış arabaları da binek oto kapsamında mütalaa edilmektedir. Çok amaçlı araç olarak bilinen Doblo, Kango, Connect, Expres, Partnet, Caddy, Combi, Transporter, Starex vb. araçlar da 21 Temmuz 2005  tarihinden itibaren binek otomobil olarak tespit edilmiştir. Söz konusu tarihten önce yolcu taşıma kapasitesi toplam taşıma kapasitesinin yarısından az olan araçlar yük taşımaya mahsus araç olarak değerlendirilmekte iken yolcu taşıma kapasitesi toplam taşıma kapasitesinin yarısından fazla olanlar ise yolcu taşımaya mahsus araç olarak sınıflandırılmakta idi. 8 seri numaralı Gümrük Genel Tebliği ile getirilen bu  yeni uygulama sonucu, hem yolcu hem de yük taşıyabilen araçlardan şoförün arkasında koltuğu veya yanda camları olan araçlar binek otomobil olarak sayılmaktadır.

Bilindiği üzere motorlu araçların ilk iktisabında veya kullanılmış olanların ticari faaliyet kapsamında tesliminde uygulanacak KDV oranı % 18 ‘dir. Kullanılmamış sıfır otomobiller ile kullanılmış olup olmadığına bakılmaksızın otobüs, midibüs, minibüs, kamyon, kamyonet, TIR gibi araçlar % 18 oranında KDV’ye tabi tutulmaktadır. Ancak kullanılmış binek otomobillerinde KDV oranı % 1’dir. Taşıt araçlarının finansal kiralama yoluyla iktisap edilmesinde de farklı KDV oranları uygulanmaktadır. Binek otomobili dışındaki otobüs, midibüs, minibüs, kamyonet, kamyon, TIR gibi kara nakil araçlarının Finansal Kiralama Kanunu’na göre yapılan sözleşmeler kapsamında hem finansal kiralama şirketine teslimi, hem de bu şirketin müşterisine yapılan teslim ya da kiralama işlemleri % 8 oranında KDV’ye tabidir. Kullanılmamış binek otomobillerinin finansal kiralama yolu ile ithali veya tesliminde KDV oranı % 18 olarak uygulanmaktadır. Fakat kullanılmış binek otomobillerinin finansal kiralama yolu ile teslimi ya da kiralanmasında ise % 1 KDV oranı uygulanmaktadır.

Finansal kiralama dışındaki araç kiralama hizmetlerinde, kiraya verilen vasıtanın cinsine bakılmaksızın % 18 oranında KDV hesaplanmalıdır. KDV Kanunu’nun 13/d maddesi ile teşvik belgesi kapsamındaki Euro normlarına uygun yeşil motorlu TIR çekicileri, yüklü ağırlığı 45 tonu aşan “off-road truck” tipi kamyonlar, karayoluna çıkması yasak olan kaya tipi damperli kamyonlar, frigorifik kamyonlar, forkliftler, iş makineleri, vinçler, semi-treyler, apron otobüsleri, ambulans, şehir içi yolcu taşıma otobüslerinin ithali veya yurt içinden satın alımı KDV’den istisna edilmiştir.

Faaliyetleri sadece kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan sürücü kursları, araç kiralama firmaları ve gerçek usulde vergiye tabi taksi işletmeleri, bu amaçla satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle yüklendikleri KDV’yi ilgili dönemde indirim konusu yapabilmektedirler. Bunun dışında satın alınan kullanılmış veya kullanılmamış binek otomobillerinin iktisabında ödenecek olan % 1 veya % 18 oranındaki tutara tekabül eden KDV tutarları indirim konusu yapılamamaktadır. İndirilemeyen KDV tutarları ise mükellefler tarafından gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilmektedir.

Panelvan, minibüs veya kamyonet olarak satın alındıktan sonra, arkaya cam açmak ya da arkaya koltuk eklemek vb. tadilat yapılması suretiyle binek otomobiline dönüştürülmesi söz konusu olan durumlarda, daha önce indirim konusu yapılan KDV tutarlarının defter kayıtları ile KDV beyannameleri üzerinden düzeltmeye tabi tutulması gerekmektedir. Dolayısıyla tadilat işleminin trafik siciline kayıt ve tescil ettirildiği dönem KDV beyannamesinde hesaplanan KDV’ye ilave edilmek suretiyle düzeltme işlemi gerçekleştirilecektir.