GEÇİCİ KORUMA SAĞLANAN YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİNE DAİR YÖNETMELİK

I-GİRİŞ

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 91.maddesine göre;

“(1) Ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen yabancılara geçici koruma sağlanabilir.

(2) Bu kişilerin Türkiye’ye kabulü, Türkiye’de kalışı, hak ve yükümlülükleri, Türkiye’den çıkışlarında yapılacak işlemler, kitlesel hareketlere karşı alınacak tedbirlerle ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar arasındaki iş birliği ve koordinasyon, merkez ve taşrada görev alacak kurum ve kuruluşların görev ve yetkilerinin belirlenmesi, Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” denilmiştir.

Bu kapsamda geçici koruma sağlanan yabancıların çalışmalarına ait usul ve esasları belirlemek amacıyla 15 Ocak 2016 tarih ve 29594 sayılı Resmi Gazete’de “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik” yayımlanmıştır.

II- ÇALIŞMA İZNİ ALMA ZORUNLULUĞU

Bu yönetmeliğe göre geçici koruma sağlanan yabancılar, çalışma izni olmaksızın Türkiye’de çalışamaz veya çalıştırılamaz. Çalışma izni olmaksızın çalışan geçici koruma sağlanan yabancılar ile bunları çalıştıranlar hakkında 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un ilgili hükümleri tatbik edilecektir.

III-ÇALIŞMA İZNİ VE ÇALIŞMA İZNİ MUAFİYETİ BAŞVURUSU

(1) Geçici koruma sağlanan yabancılar, geçici koruma kayıt tarihinden 6 ay sonra çalışma izni almak için Bakanlığa başvuruda bulunabilir.

(2) Çalışma izni başvuruları, geçici koruma sağlanan yabancıları çalıştıracak işveren tarafından e-Devlet Kapısı üzerinden yapılır.

(3) Bağımsız çalışma iznine başvurma hakkı olan geçici koruma sağlanan yabancılar kendi adına başvuru yapar.

(4) Mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak geçici koruma sağlanan yabancılar, çalışma izni muafiyeti kapsamındadır. Çalışma izni muafiyeti başvuruları, geçici koruma sağlanan il valiliklerine yapılır. Bu başvurular, ilgili valilik tarafından Bakanlığa bildirilir.

(5) Bakanlıkça, mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak geçici koruma sağlanan yabancılara ilişkin il ve kota sınırlaması getirilebilir.

IV- DEĞERLENDİRME

(1) Kanunlarda sadece Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen iş ve meslekler için yapılacak başvurular, değerlendirme yapılmadan işlemden kaldırılacaktır.

(2) Bakanlığa çalışma izin başvurusu için; sağlık meslek mensuplarının Sağlık Bakanlığı’ndan, eğitim meslek mensuplarının ise Milli Eğitim Bakanlığı’ndan veya Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’ndan ön izin almaları gerekmektedir. Ön izin belgesi olmaksızın yapılacak başvurular da değerlendirme dışı tutulacaktır.

V- ÇALIŞMA İZNİ VERİLEBİLECEK İLLER

Esas itibariyle geçici koruma sağlanan yabancılara çalışma iznine başvuru hakkı verilmesinde, yabancının kalmasına izin verilen iller esas alınmaktadır. Fakat kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından çalışma izni verilmesinde sakınca görüldüğünün İçişleri Bakanlığı tarafından bildirildiği illerde çalışma izni verilmesi, Bakanlıkça durdurulacaktır. Verilen çalışma izinleri uzatılmayacak ancak yabancının bu ilde kalma hakkı devam ediyorsa, önceden verilen ve geçerliliği devam eden çalışma izinleri, sona erdiği tarihe kadar kullandırılabilecektir.

VI- İSTİHDAM KOTASI

(1) Çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde, işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısı üzerinden sektör ve illere göre açık iş ve işe yerleştirmeler dikkate alınarak Bakanlıkça, geçici koruma sağlanan yabancı istihdamı kotası değişen oranlarda uygulanabilir. Çalışma iznine başvurulan işyerinde çalışan geçici koruma sağlanan yabancı sayısı, işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının % 10’nunu geçemez.

(2) Toplam çalışan sayısı ondan az olan işyerlerinde, en fazla bir geçici koruma sağlanan yabancının çalışmasına izin verilebilir.

(3) İşveren tarafından; işyerinin kayıtlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nden, çalışma izni başvurusu tarihinden önceki 4 haftalık süre içerisinde yabancının çalıştırılacağı işi yapacak aynı nitelikte Türk vatandaşı bulunamadığının belgelendirildiği başvurularda istihdam kotası uygulanmayabilir.

VII- ÇALIŞMA İZNİ VERİLMESİ VE BİLDİRİM

(1) Başvurusu olumlu değerlendirilen yabancılara Bakanlık tarafından çalışma izni verilir ve bu durum İçişleri Bakanlığı ile işverene bildirilir.

(2) Mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışması uygun görülen geçici koruma sağlanan yabancılara verilen çalışma izni muafiyetleri ilgili valiliğe bildirilir.

VIII- ÜCRET

Geçici koruma sağlanan yabancılara asgari ücretin altında ücret ödenemez.

IX- SONUÇ

Bu makalede 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 91.maddesi ve akabinde 15 Ocak 2016 tarih ve 29594 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikte belirtilen şartları taşıyan işverenlerin başvuruları ile ilgili prosedürler irdelenmeye çalışılmıştır. Anılan yönetmelikteki en önemli maddelerden biri ise, istihdam kotası ile ilgili olanıdır.

Kaynak:                                                                                                                                       6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu                                                                         Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik