BAĞIMSIZ DENETİM

Bağımsız Denetim; “Finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu konusunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen gerekli bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak defter kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirerek rapora bağlanması” olarak tanımlanabilir. Şirket ortakları ile yararlanıcıların menfaatlerinin korunmasından doğan ihtiyaç nedeniyle her zaman sağlam ve güvenilir bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu konuda ülkemizde ilk olarak Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), akabinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) ve nihayetinde Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) ile devam eden denetim süreci büyük önem arz etmektedir. Yeni Türk Ticaret Kanunu´nun yasalaşmasından sonra bu alanda tek yetkili konumundaki KGK denetim alanında genel düzenlemeler yapmaya başlamıştır. Kamu Gözetimi Kurumu’nun (KGK) 14 Mart tarihinde yayınlamış olduğu basın bildirisine göre bağımsız denetim kapsamına girecek şirket sayısının 3500 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

Türkiye’de muhasebenin hala Vergi Usul Kanunu’na (VUK) göre tutulmakta ve esas amacın ise vergi tahsilatı olduğu bilinmektedir. Fakat bağımsız denetimin temelini oluşturan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nın (UFRS) amacı finansal tabloların gerçeği yansıtmasını sağlamaktır.

Bu bağlamda başta şirket ortakları olmak üzere, olası ortaklar, kredi kuruluşları, yöneticiler, düzenleyici otoriteler, kamu kurumları ile diğer bilgi ve karar alıcıları oluşturan kişi ve kuruluşlar, işletmelerle ilgili karar alabilmek için her zaman güvenilir bilgiye ihtiyaç duyarlar. Ancak işletmelerden elde edilen bilgilerin güvenilir olmama riski vardır. Mahiyeti itibariyle bağımsız denetim sonucu düzenlenen raporlar işletmenin olumlu ve olumsuz mali durumunun ne olduğunu tarafsız ve nesnel bir biçimde ortaya koymaktadır. Bağımsız Dış Denetçi tarafından tasdik edilen bir mali tablo, güvenilir, doğru ve şeffaf bir mali tablo olduğundan işletme yöneticisine daha sağlıklı ve doğru karar verebilme imkanı vermektedir. Mali Tabloları, bağımsız bir dış denetçi tarafından denetlenmiş olan işletmeler, gerek alım-satım ilişkisinde bulundukları işletmeler açısından ve gerekse ilişkide bulunacakları para ve sermaye piyasası kuruluşları açısından yapılan değerlendirmelerde, mali tabloları bir bağımsız denetçi tarafından denetlenmiş olmaları önemli yararlar sağlamaktadırlar.

Şirketler genel kurul kararı ile bağımsız denetçilerini belirlemek ve seçtikleri denetçiyi ticaret siciline tescil ettirmek, Ticaret Sicil Gazetesi’nde ve internet sitelerinde ilan ettirmek durumundadırlar. Denetçi bir kez atandıktan sonra ancak haklı bir sebebin varlığı halinde yerel Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından değiştirilebilir. Keza denetçi bir faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar atanmak zorundadır. Ancak  denetçi atanmasında kanunda öngörülen sürelere riayet edilmemesi halinde yönetim kurulu, herhangi bir yönetim kurulu üyesi veya pay sahibinin isteği üzerine yerel Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından atama yapılmaktadır.

Bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesine dair 2012/4213 sayılı karar, 23 Ocak 2013 tarih ve 28537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 1 Ocak 2013 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bilahare 01 Ocak 2015 tarihinden geçerli olmak üzere,  01 Şubat 2015 tarih ve 29254 Sayılı Resmi Gazete´de yayımlanan 2014/7149 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 2012/4213 Sayılı Karar´da değişiklik yapılarak bağımsız denetime tabi olma kriterleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

1. a) Aktif toplamı 50 milyon ve üstü Türk Lirası.                                                             b) Yıllık net satış hasılatı 100 milyon ve üstü Türk Lirası.                                                 c) Çalışan sayısı 200 ve üstü.

Buna göre yukarıdaki 3 kriterden 2´sini sağlayan şirketler bağımsız denetime tabi tutulmaktadır. Bağımsız denetime 01 Ocak 2015 tarihi itibariyle girilip girilmediğinin tespitinde; finansal tablolar ve çalışan sayısı bakımından 2013 ve 2014 yıllarındaki değerler esas alınmaktadır.