KESİN MİZAN BİLDİRİMLERİ

Maliye Bakanlığı tarafından bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin, 2010 yılı ve müteakip dönemlerden itibaren elektronik ortamda göndermek zorunda oldukları “Kesin Mizan Bildirimi”nin gönderilmesinde uygulanacak usul ve esasların açıklandığı, 403 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği, 19.01.2011 Tarih ve 27820 sayılı Resmi Gazete’de yayımlamıştı. Yapılan düzenleme ile kesin mizanda yer alan hesap kalemlerinin tutarları ile kesin mizanda hesap kalemleri arasında karşılaştırma yapılması amaçlanmıştır. Kesin mizan bildiriminde yer alan bilgiler kullanılarak veri işleme teknolojisi sayesinde önceden belirlenen kriterlere göre farklı analizler yapılabilmektedir. Yapılan analizler neticesinde, bildirim mecburiyeti getirilen mükelleflerce beyan edilen matrahlar ile karlılık performansları ve mali durumları karşılaştırılarak, varılan sonuçlara göre hesap kalemleri sorunlu olan ve mali açıdan yetersiz bulunan veya riskli görülen mükelleflerin incelemeye sevk edilmesi hedeflenmektedir.

            Mezkur tebliğe göre Kesin Mizan Bildirim yükümlülüğü olmayan mükellefler belirtilmiş olup bunlar; 

Bilanço esasına göre defter tutmakla beraber faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniğini kullanmak durumunda bulunan;

2. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 2.maddesinde sayılan mükellefler (Türkiye’de Kurulu mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları, yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubeleri, finansal holding şirketleri, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Katılım Bankaları Birliği, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu)

b.Finansal kiralama ve faktoring şirketleri,

c.Finansman Şirketleri,

d.Sigorta şirketleri,

e.Menkul Kıymet Yatırım Fonları, Yatırım Ortaklıkları ve Aracı Kurumlar,

f.Emeklilik Yatırım Fonları ile Emeklilik Şirketleri,

g.Gelir ve kurumlar vergisinden muaf olanlar

Her yıl, Kesin Mizan Bildirimi verme yükümlülüğü getirilen gelir vergisi mükellefleri bildirimlerini 01 Mart-31 Mart tarihleri arasında, kurumlar vergisi mükellefleri ise bildirimlerini 01 Nisan–30 Nisan tarihleri arasında elektronik ortamda vermek zorundadırlar. Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler ise bildirimlerini kendi gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süresi içinde vermek zorunda tutulmuşlardır. Maliye Bakanlığı’nca mücbir sebep ilan edilen hallerde, mücbir sebep halinin sona ereceği tarihe kadar anılan bildirimler bu süre şartlarına uyulmaksızın, Özel Usulsüzlük Cezası tatbik edilmeksizin verilebilmektedir.

Bu konuda büyük önem arz eden hususlardan biri ise tasfiyeye girmiş kurumların her bağımsız tasfiye dönemine ait kesin mizan bildirimleri, bu kurumların tasfiye memurlarınca tasfiye beyannamesinin verilme süresi içinde verilecek olmasıdır. Bilindiği üzere kıst dönemlere ait tasfiye beyannameleri henüz internet ortamında verilemediğinden sadece kağıt ortamında verilebilmektedir. Bu husus Kesin Mizan Bildirimleri için de geçerlidir.

Birleşme halinde, münfesih kurum veya kurumlara ait bildirimler bu kurumların fesih oldukları tarihteki kanuni temsilcileri tarafından birleşme beyannamesinin verilme süresi içinde, devir halinde ise, münfesih kurumun o dönemdeki faaliyetlerine ilişkin bildirimler, münfesih kurumun unvanı ve vergi kimlik numarası yazılmak suretiyle devir alan kurum tarafından münfesih kurumun son bağlı olduğu vergi dairesine devir beyannamesini verme süresi içinde verilmektedir.

Elektronik ortamda bildirimlerin onaylanmasından sonra, hatalı verildiği anlaşılan bildirimler için düzeltme bildirimi verilmesi gerekmektedir. Düzeltme işleminde ilk bildirim tamamen iptal edilmekte ve ikinci defa verilen bildirim geçerli kabul edilmektedir. Bu sebeple, düzeltme yapması gereken mükelleflerin, yeni bildirimi, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm bilgileri içerecek şekilde doldurmaları gerekmektedir.

Düzeltme bildiriminin elektronik ortamda, kesin mizan bildiriminin verilme süresinden sonra verilmesi durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesinin düzeltme bildirimlerine ilişkin hükümleri dikkate alınarak Özel Usulsüzlük Cezası salınmaktadır. Bu cezalar her yıl Maliye Bakanlığı tarafından yeniden değerleme oranında artırılmaktadır.

Kesin Mizan Bildirimi ile ilgili tebliğin yayımlanması sonucu, bilanço esasına tabi gelir vergisi mükelleflerinin gelir vergisi beyannamesi ekinde yer alan “Performans Derecelendirme Bildirimi” ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan “Mali Bilgiler” bölümleri beyanname ekinden çıkartılmıştır.